"Ahlaklı olmayı yadsımak" Bunun anlamı öncelikle şu olabilir:
İnsanların belirttiği ahlaksal nedenlerin gerçekten onları belli davranışlara ittiğinin yadsınması... Yani bu ahlaklı olmanın sadece laftan ibaret olduğunun ve insanların, belki de en çok erdemle ün yapmış kişilerin büyük küçük aldatmacalarının (özellikle kendi kendini aldatma) bir parçası olduğunun iddiasıdır...
Sonra şu anlama gelebilir : Ahlak yargılarının gerçeğe dayandığını yadsımak... Bu noktada davranış nedenlerinin gerçek olduğu, ama bu şekilde tüm ahlaksal yargıların temeli olarak yanılgıların insanları ahlaksal davranışlara yönelttiği itiraf edilmiş olur... Benim bakış açım budur...
Ama pek çok durumda, birinci bakış açısı biçiminde,yani La Rochefoucauld* tarzında, hassas bir kuşkunun yerinde ve genel anlamda faydalı olduğunu söylemeyi pek istemiyorum... Yani ben ahlaklı olmayı, simyayı yadsıdığım gibi yadsıyorum... Daha doğrusu, onun önkoşullarını yadsıyorum: Bu, bu önkoşullara inanan ve onlara göre davranan simyacıların var olduğunu yadsımam anlamına gelmiyor... Ben ahlaksızlığı da yadsıyorum : Çok sayıda insan kendisini ahlaksız hissettiği için değil, kendisini böyle hissetmesi için gerçek bir neden bulunduğu için... Kendiliğinden anlaşılacağı gibi - deli olamam koşuluyla -ahlaksız olarak adlandırılan, birçok davranışın önlenmesi ve bunlara karşı mücadele verilmesi gerektiğini inkar etmiyorum... Aynı şekilde ahlaklı olarak adlandırılanların bir çoğunun yapılıp, teşvik edilmesi gerektiğini de... Ama ben şöyle diyorum : Bazı şeyleri bugüne kadar ki nedenlerin dışındaki nedenlerden dolayı yapmalıyız... Farklı düşünmeyi öğrenmeliyiz... Çok geç bile olsa, sonunda çok daha fazlasını elde etmek için : Farklı hissetmek için...
* La Rochefoucauld (1613-80): Maximes Morales (Ahlaki Özdeyişler) adlı, yaşam üzerine kısa ve oldukça kinik gözlemlerin yer aldığı eserin Fransız yazarı... " Erdemlerimiz büyük ölçüde, gizli kusurlarımızdır" diye yazmıştır...R.J.Hollingdale n.
F.Nietzsche Tan Kızıllığı
İnsanların belirttiği ahlaksal nedenlerin gerçekten onları belli davranışlara ittiğinin yadsınması... Yani bu ahlaklı olmanın sadece laftan ibaret olduğunun ve insanların, belki de en çok erdemle ün yapmış kişilerin büyük küçük aldatmacalarının (özellikle kendi kendini aldatma) bir parçası olduğunun iddiasıdır...
Sonra şu anlama gelebilir : Ahlak yargılarının gerçeğe dayandığını yadsımak... Bu noktada davranış nedenlerinin gerçek olduğu, ama bu şekilde tüm ahlaksal yargıların temeli olarak yanılgıların insanları ahlaksal davranışlara yönelttiği itiraf edilmiş olur... Benim bakış açım budur...
Ama pek çok durumda, birinci bakış açısı biçiminde,yani La Rochefoucauld* tarzında, hassas bir kuşkunun yerinde ve genel anlamda faydalı olduğunu söylemeyi pek istemiyorum... Yani ben ahlaklı olmayı, simyayı yadsıdığım gibi yadsıyorum... Daha doğrusu, onun önkoşullarını yadsıyorum: Bu, bu önkoşullara inanan ve onlara göre davranan simyacıların var olduğunu yadsımam anlamına gelmiyor... Ben ahlaksızlığı da yadsıyorum : Çok sayıda insan kendisini ahlaksız hissettiği için değil, kendisini böyle hissetmesi için gerçek bir neden bulunduğu için... Kendiliğinden anlaşılacağı gibi - deli olamam koşuluyla -ahlaksız olarak adlandırılan, birçok davranışın önlenmesi ve bunlara karşı mücadele verilmesi gerektiğini inkar etmiyorum... Aynı şekilde ahlaklı olarak adlandırılanların bir çoğunun yapılıp, teşvik edilmesi gerektiğini de... Ama ben şöyle diyorum : Bazı şeyleri bugüne kadar ki nedenlerin dışındaki nedenlerden dolayı yapmalıyız... Farklı düşünmeyi öğrenmeliyiz... Çok geç bile olsa, sonunda çok daha fazlasını elde etmek için : Farklı hissetmek için...
* La Rochefoucauld (1613-80): Maximes Morales (Ahlaki Özdeyişler) adlı, yaşam üzerine kısa ve oldukça kinik gözlemlerin yer aldığı eserin Fransız yazarı... " Erdemlerimiz büyük ölçüde, gizli kusurlarımızdır" diye yazmıştır...R.J.Hollingdale n.
F.Nietzsche Tan Kızıllığı
